Prawie każdy słyszał, że naturalny miód jest bardzo zdrowy, ale czy wiecie w jaki sposób działa on na naszą skórę i cały organizm?
Lecznicze i smakowe właściwości naturalnych miodów znano już w starożytności. Za ojczyznę pszczelarstwa uznaje się Starożytny Egipt, gdzie miód nie tylko był stosowany jako lekarstwo, ale też jako środek płatniczy, czy składnik służący do mumifikowania zwłok. Podobno Kleopatra kąpała się w wodzie z mlekiem i miodem, dzięki czemu jej skóra i włosy długo zachowały młody wygląd. Niestety ostatnie kilkadziesiąt lat niosło za sobą zapomnienie naturalnych metod zapobiegania chorobom, pielęgnacji skóry i leczenia na koszt preparatów aptecznych.
W mojej dzisiejszej opowieści przedstawię Wam prozdrowotne i pielęgnacyjne właściwości pszczelego miodu.
Szczegółowy skład i smak miodu zależny jest od tego, z jakich roślin miododajnych pochodzi. Miód spadziowy powstaje z przetworzonych przez pszczoły wydzielin owadów żerujących na roślinach. Miód z roślin wiosennych ma wiele witamin. Z kolei miód zbierany jesienią posiada więcej właściwości przeciwbakteryjnych, które pomogą szczególnie w przypadku infekcji układu oddechowego, gardła oraz problemów ze skórą.
Jeśli nie podgrzewamy miodu powyżej 40°C i nie nabieramy go metalową łyżeczką (trzymaną długo w miodzie jak w cukiernicy – można stosować nieuszkodzone sztućce ze stali nierdzewnej), to zawiera on w sobie dobre dla naszego ciała witaminy, minerały, prebiotyki i enzymy m.in. lizozym (wykorzystywany również w pielęgnacji skóry – doprowadza do lizy komórkowych ścian chorobotwórczych bakterii i grzybów) oraz wiele składników odżywczych. Inny enzym zawarty w miodzie to oksydaza glukozowa, która bierze udział w procesie powstania nadtlenku wodoru, działającego bakteriobójczo. Inne obecne w miodzie enzymy to: inwertaza, katalaza, α-amylaza, α-glukozydaza, β-glucozydaza, proteazy i inne. (1)
Niepasteryzowany miód zawiera przeciwutleniacze: witaminę C, A, E, beta-karoten, witaminy z grupy B, polifenole (m.in. kumaryny, taniny, flawonoidy) oraz minerały w tym cynk, miedź, selen, mangan, kobalt. Zawiera również olejki eteryczne (przeciwbakteryjne) oraz składniki pokarmowe jak korzystne biologicznie sacharydy (około 77% – aż 40 różnych związków) białka, aminokwasy. Sacharydy nie tylko szybko dodają energii, ale mają też właściwości prebiotyczne (oligosacharydy), czyli pomagają utrzymać w naszym ciele właściwy mikrobiom stymulując wzrost pałeczek (bakterii) mlekowych Lactobacillus i Bifidobacterium. Prawidłowa mikroflora (mikrobiom) pozwala naszemu układowi pokarmowemu oraz immunologicznemu (odpornościowemu) prawidłowo funkcjonować – miód ma działanie immunomodulujące i immunostymulujące.
Polifenole, szczególnie fenolokwasy i flawonoidy pochodzące z miodu zapobiegają nadmiernemu stresowy oksydacyjnemu. Fenolokwasy i flawonoidy usuwają wolne rodniki. Dzięki temu spożywanie miodu jest doskonałym elementem diety zapobiegającej miażdżycy, nowotworom, cukrzycy II typu, szybkiemu starzeniu skóry.
Flawonoidy dodatkowo zwiększają wchłanianie witaminy C, pomagają w leczeniu hemoroidów, krwawień podskórnych („pajączki”) i żylaków.
Najwięcej składników przeciwutleniających zawierają ciemne miody jak spadziowy, wrzosowy, gryczany.
Miód, dzięki zawartości choliny, obniża poziom cholesterolu w naszej krwi, zapobiega odkładaniu się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. Stymuluje też usuwanie tłuszczu z wątroby i woreczka żółciowego. Pomaga w prewencji osteoporozy i próchnicy.
Aby miód nie tracił swoich właściwości, powinien być przechowywany w suchym, zacienionym, chłodnym miejscu w temperaturze 10 -15°C i jak pisałam powyżej, nie powinien być podgrzewany powyżej 40°C, pasteryzowany, ani nabierany metalowymi sztućcami. Stosuj drewniane „nabieraki” lub łyżeczki.
Zastosowanie zapobiegawcze, lecznicze i pielęgnacyjne miodu:
- Miód łagodzi stany zapalne i podrażnienia żołądka, dwunastnicy, jelita grubego, jelita cienkiego, wątroby i woreczka żółciowego.
- Pomaga zapobiegać rozwojowi chorób serca i naczyń krwionośnych. Wzmacnia skurcze serca, obniża ciśnienie krwi, działa przeciwarytmicznie, przeciwmiażdżycowo.
- Wspiera i pomaga leczyć infekcje układu oddechowego: w przeziębieniach, zapaleniu gardła, migdałków, chrypki, zaniku śluzówki górnych dróg oddechowych, zapaleniu strun głosowych, w katarze. Działa też jako środek wykrztuśny, stąd jego dodatek w syropach na kaszel.
- Wspiera pracę układu nerwowego: w depresji, nerwicy, stresie, uspokaja, zmniejsza napięcie. Z choliny zawartej w miodzie powstaje w naszym organizmie neuroprzekaźnik acetylocholina, który potrzebny jest między innymi do dobrego zapamiętywania (wspomaga pamięć i koncentrację) i sprawności umysłowej. Cholina buduje błony komórkowe również w mózgu.
- Miód leczy zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, przyzębia, w paradontozie, w schorzeniach na tle grzybiczym jak pleśniawki.
- Zwiększa wydolność organizmu. Można go stosować u zawodników w czasie treningów i zawodów. Były prowadzone badania, które wykazały, że przyjmowanie miodu pomiędzy zawodami, czy w przerwach meczów, zwiększa efektywność i tolerancję wysiłku.
Starszym ludziom miód również szybko dodaje energii i łagodzi zmęczenie lepiej niż kawa. Uważać na jego ilość muszą cukrzycy. Miód jest też stosowany w rekonwalescencji po chorobach i operacjach (również u dzieci powyżej pierwszego roku). - Miód pomaga leczyć i pielęgnować skórę oraz dbać o zdrowe włosy:
- Jest doskonałym humektantem, lepszym w działaniu niż gliceryna.
Humektant to substancja rozpuszczalna w wodzie, która jest zdolna pochłaniać małe cząsteczki wody (higroskopijna i hydrofilowa). Adsorbując wodę wpływa na nawilżenie skóry.
Ze względu na tą właściwość miód jest idealnym dodatkiem w pielęgnacji suchej skóry, egzemy i spierzchniętych ust. Poza nawilżeniem, zmiękcza i regeneruje skórę. - Łagodzi podrażnienia, odmrożenia, zaczerwienienia i oparzenia słoneczne (najlepiej w połączeniu z naturalnym eterycznym olejkiem lawendowym).
- Miód posiada też właściwości bakteriostatyczne, bakteriobójcze, przeciwzapalne i gojące, dzięki czemu można go wykorzystywać w preparatach do skóry z egzemą, łuszczycą, trądzikiem. Oczyszcza pory skóry. Ułatwia gojenie ran, owrzodzeń (o czym pisał już Hipokrates) w tym cukrzycowych, gruźlicowych, zgorzelinowych, wyprysków. Leczy zakażenia odleżynowe i nowotworowe. W leczeniu zakażonych ran pooperacyjnych miód dawał lepsze efekty niż popularnie stosowane antybiotyki.
- Miód zawiera przeciwutleniacze, enzymy i polifenole, które spowalniają starzenie się skóry – anty-aging. Zapobiega fotouszkodzeniom skóry. Dodatkowo na drodze osmozy miód wzmacnia przepływ krwi przez skórę, dzięki czemu skóra staje się bardziej odżywiona i napięta, nabiera elastyczności, a zmarszczki ulegają spłyceniu. Podobno żona cesarza Nerona stosowała miód zamiast kremu.
- Zawiera też alfahydroksykawasy AHA, które pomagają złuszczać martwe keratynocyty z naskórka (szczególnie przy skórze suchej, z egzemą, czy z łuszczycą), dzięki czemu głębsze warstwy skóry mogą być nawilżone. Lepiej też działają na nie substancje gojące.
- Scukrzony miód jest doskonałym odżywczym i delikatnym pilingiem dla twarzy i ciała.
- Przy pomocy miodu można wykonać zabieg naturalnej depilacji stosowany bardzo często na Dalekim Wschodzie i w Afryce.
- Miód w pielęgnacji włosów odżywia je, nabłyszcza, odbudowuje (na przykład miód wrzosowy zawiera dużo krzemu). Działa też przeciwłupieżowo dzięki swoim właściwościom grzybobójczym.
- Jest doskonałym humektantem, lepszym w działaniu niż gliceryna.
Delikatnie pilingująca, odżywcza miodowa maseczkę do twarzy
do skóry suchej, z egzemą i dojrzałej
W przypadku skóry tłustej białą glinkę zamień na zieloną.
Rozpuść 1 łyżkę miodu w temperaturze niższej niż 40°C. Wymieszaj z 1 łyżką naturalnego jogurtu. Dodaj tyle białej glinki, aby uzyskać papkę gęstości kwaśnej śmietany. Nałóż na umytą i rozgrzaną skórę twarzy, szyi i dekoltu. Trzymaj przez 10 -15 min. Zanim zmyjesz maseczkę wodą, przez kilka minut masują skórę kolistymi ruchami. Zmyj ciepłą wodą. Skórę spryskaj odpowiednim naturalnym tonikiem i zastosuj właściwy naturalny krem lub krem-żel.
Miodowo-kawowy ujędrniający piling do ciała
Do każdego rodzaju skóry
Jeśli robisz piling do ciała, zastosuj skrystalizowany miód. Wymieszaj 2 łyżki takiego miodu z 1 łyżką świeżo zmielonej kawy. Rozprowadź jogurtem naturalnym (skóra tłusta i normalna) lub oliwą z oliwek extra virgin (skóra sucha, dojrzała, normalna) do uzyskania gęstej „papki”.
Jeśli masz cellulit lub chcesz poprawić krążenie limfy w skórze, do pilingu dodaj 4-12 kropli naturalnego olejku eterycznego z cyprysa lub pół na pół z eterycznym olejkiem grejpfrutowym.
Stosuj pod ciepłym prysznice. Zwilż skórę ciepłą wodą i wyłącz prysznic. Nabierz pilingu na dłonie i przez kilka minut masuj skórę ciała okrężnymi ruchami w kierunku serca. Spłucz ciało najpierw ciepłą, a później chłodną wodą. Nie stosuj już mydła i innych kosmetyków myjących. Delikatnie osusz skórę ręcznikiem bawełnianym lub papierowym.
Miodowy piling do ust
Zmieszaj skrystalizowany miód z oliwą z oliwek extra virgin. Potrzebujesz ok 1 łyżeczki mieszanki. Można dodać 2 krople witaminy E. Masuj delikatnie usta pilingiem. Następnie zostaw go na wargach na kilka minut. Zliż piling lub delikatnie zetrzyj pozostałości papierowym ręcznikiem.
Miodowa, odżywcza maska do włosów suchych i zniszczonych
Wymieszaj 1 łyżeczkę miodu z 1 surowym żółtkiem. Dodaj 2 łyżeczki zimnotłoczonego oleju lub maceratu olejowego z ziół odżywiających włosy. Jeśli Twoje włosy wypadają lub są cienkie, do maski dodaj 4 krople naturalnego eterycznego olejku z rozmarynu – najlepiej chemotyp verbenone. Poprawi on ukrwienie w skórze głowy, przez co cebulki włosów zostaną lepiej odżywione i dotlenione.
Maskę nałóż na wilgotne włosy i rozprowadź po całości – od nasady po same końce, również na skórę głowy. Jeśli zastosujesz olejek rozmarynowy, uważaj na oczy. Masuj skórę głowy opuszkami palców przez 2-3 minuty.
Nałóż na włosy foliowy czepek i pozostaw maskę na 30 min, a nawet do 2h. Spłucz włosy ciepłą wodą i umyj naturalnym, delikatnym szamponem np. rozmarynowym, skrzypowym, aloesowym, pokrzywowym (ciemne włosy), kokosowym. Na koniec zastosuj płukankę z 2 łyżek naturalnego octu na 500 ml wody lub naparu z ziół.
Preparaty lecznicze z miodu i ziół
Na bazie miodów można przygotować ziołowe preparaty lecznicze takie jak miody ziołowe np. czosnkowy (idealny dla dzieci powyżej 1 roku życia) oraz oksymele (połączenie ziołowego miodu i ziołowego octu). Miody ziołowe zazwyczaj stosowane są w infekcjach gardła, dróg oddechowych, w kaszlu. Do ich zrobienia wykorzystuje się zioła aromatyczne, których olejki eteryczne działają przeciwmikrobowo na przykład: świeży czosnek, tymianek, rozmaryn, oregano, świeży imbir, goździki. Niektóre ziołowe miody można też stosować na skórę (miód rozmarynowy) lub słodzić nimi napoje – miód imbirowy, goździkowy. Oksymele nadają się też do pielęgnacji włosów
Przepis na ziołowy miód
Aby wykonać samodzielnie taki ziołowy miód, należy wybrane aromatyczne zioła rozdrobnić, wrzucić do wyparzonego słoika (do 2/3 wysokości słoika) i zalać miodem rozpuszczonym w temperaturze niższej niż 40°C. Całość mieszamy i zakręcamy szczelnie. Przechowujemy przynajmniej przez 1 miesiąc w ciemnym, ciepłym miejscu. Po tym czasie podgrzewamy do rozpuszczenia miodu nie przekraczając temperatury 40°C (najlepiej zamknięty słoik zanurzyć w misce z ciepłą wodą) i przecedzamy. Ziołowy miód stosuje się jak syrop. Przechowujemy jak zwykły miód w ciemnym, suchym, chłodnym miejscu.
Przepis na ziołowy oksymel
Przygotowujemy wyparzony słoik i wsypujemy do niego rozdrobnione zioła do 1/4 wysokości. Następnie zioła zalewamy 1 częścią rozpuszczonego miodu i 3 częściami octu jabłkowego lub innego żywego octu np. malinowego.
Przykład: na słoik 500 ml potrzeba ziół do wysokości 125 ml. Zostaje 375 ml na ocet i miód, czyli powinno się dodać 94 ml rozpuszczonego miodu i 287 ml octu. Żeby było łatwiej, ilości można zaokrąglić do 100 ml miodu i 300 ml octu (pomiędzy ziołami są wolne przestrzenie). Całość trzeba wymieszać. Słoik odstawia się na 2-3 tygodnie w ciemnym, ciepłym miejscu. Po tym czasie odcedza się zioła od oksymelu. Przyjmuje się po kilka łyżek oksymelu rozpuszczonych w szklance wody lub soku. Z oksymelu po rozpuszczeniu w wodzie lub naprze z ziół można też zrobić płukankę do włosów.
Jak widać dobrze przechowywany, naturalny, niepasteryzowany miód powinien znaleźć się w każdym domu i stanowić smaczny oraz niezwykle zdrowy składnik diety, pielęgnacji i naturalnego leczenia. Powinno się go kupować od zaufanego pszczelarza, a nie w markecie. Miody ze sklepów często podrabiane są cukrem (podawanym pszczołom) oraz pasteryzowane w celu uzyskania stałej, płynnej konsystencji. Takie miody nie posiadają już właściwości pielęgnacyjnych, zdrowotnych i odżywczych.
Zapraszam na konsultacje fitoterapeutyczne
Oferuję pomóc dorosłym, seniorom, dzieciom we wsparciu zdrowia skóry i całego organizmu, w rekonwalescencji po chorobach, przedłużającym się stresie, w problemach z niską odpornością, słabą pamięcią i koncentracją, w długo trwających infekcjach, podczas premenopauzy i po menopauzie, w chorobach przewlekłych (wsparcie leczenia), w wahaniach nastroju, problemach ze snem, nadmiernym napięciem, w bólach mięśni wynikających np. wynikających ze stresu lub nadmiernego wysiłku, w zwyrodnieniach stawów (łagodzenie objawów), w braku apetytu, przy problemach z włosami i innych. Fitoterapia to holistyczne podejście do organizmu.
Nasze ciało jest całością w zdrowiu, jak i w chorobie, a nie pojedynczym problemem zdrowotnym.
Zapraszam na konsultacje online, telefoniczne, mailowe oraz na żywo w Gdańsku: https://www.maczyszyn.pl/konsultacje/
Literatura:
1. „Biochemical Reactions and Their Biological Contributions in Honey.” Wed Mohammed Ali Alaerjani, Sraa Abu-Melha, […], and Mohammed Elimam Ahamed Mohammed
2. „Analiza właściwości miodu pszczelego i jego zastosowanie w dietetyce i kosmetologii.” Justyna Marwicka, renata Gałuszka, GrzeGorz Gałuszka, anna Podolska, łukasz Żurawski, kornelia nieMyska